Είναι κοινότοπο να ξεκινήσω να σας λέω, πως η εποχή της πανδημίας, έχει φέρει στο προσκήνιο αρνητικές πεποιθήσεις, βαθιά κρυμμένες. Πρωταγωνιστές στα δελτία ειδήσεων, είναι η ανησυχία και ο φόβος. Έχουμε όλοι εθιστεί στις αρνητικές ειδήσεις και η δύναμη της συνήθειας, έχει καταφέρει να λειτουργεί μέσα μας, καταστέλλοντας συναισθήματα χαράς και αισιοδοξίας.
Ο σκοπός και ο στόχος του συγκεκριμένου άρθρου μου είναι να δούμε μαζί την άλλη όψη μιας κατάστασης.
Ολοένα και περισσότερα νέα σε ηλικία άτομα, φτάνουν στο γραφείο μου με αυτή την απροσδιόριστη ή και εντοπισμένη ανησυχία. Ας δούμε λοιπόν μαζί, από που πηγάζει όλη αυτή η συνθήκη ανησυχίας, και πώς μπορούμε να την τροποποιήσουμε. Κάθε περίπτωση είναι ξεχωριστή και κάθε άνθρωπος, ξεκινάει απο την δική του αφετηρία. Όμως δεν μπορούμε να παραβλέψουμε ότι κοινά χαρακτηριστικά υπάρχουν καθώς και κοινές συμπεριφορές.
Η ανησυχία στη ζωή μας
Ο Karl Pillemer κοινωνικός ανθρωπολόγος του Πανεπιστημίου Cornell στο βιβλίο του με τίτλο «30 Μαθήματα Ζωής», καταγράφει τα αποτελέσματα κοινωνικής μελέτης στην οποία συμμετείχαν 1500 άτομα ηλικίας 70-100 ετών.
Στην ερώτηση «Τι είναι αυτό για το οποίο μετανιώσατε περισσότερο στην ζωή σας», σχεδόν όλοι απάντησαν: «Η άσκοπη ανησυχία».
Τώρα εδώ θα σκεφτούν αρκετοί, άρα υπάρχει και ανησυχία που έχει σκοπό; Προφανώς και υπάρχει και τέτοια, αλλά τόσο βιωματικά όσο και παρατηρώντας γύρω μας, καταλήγουμε, στο συμπέρασμα ότι η ανησυχία, δεν βοηθάει σε καμία περίπτωση. Ακόμα και όταν, συντρέχουν λόγοι ανησυχίας.
Εξελίσσεται ένα γεγονός, ένα συμβάν στη ζωή μας, ας πάρουμε για παράδειγμα, την κατάσταση που παγκόσμια βιώνει όλος ο ανθρώπινος πληθυσμός, της πανδημίας του covid-19. Έχουμε έρθει αντιμέτωποι με πρωτόγνωρες καταστάσεις και έχει αλλάξει η καθημερινότητα μας. Η οικονομική αβεβαιότητα διαδέχεται τον φόβο της αρρώστιας και της απειλής. Είναι φυσιολογικό λοιπόν και ανθρώπινο να έχουμε έκδηλη ανησυχία, σε όλα της τα στάδια.
Είναι ανθρώπινο θα πω εγώ. Είναι μια ανθρώπινη αντίδραση η οποία ενισχύεται, στο μεγαλύτερο μέρος της, από τα μέσα μαζικής δικτύωσης και από την αναπαραγωγή μιμητικής συμπεριφοράς. Είναι απίστευτα εύκολο να χαθεί το μέτρο της λογικής και της ψυχικής ηρεμίας, όταν καθημερινά βομβαρδιζόμαστε από αρνητικές ειδήσεις, οι οποίες και διαμορφώνουν την καθημερινότητά μας. Αυτές με την σειρά τους καθορίζουν την διάθεση μας.
Το δικαίωμα της επιλογής
Το δικαίωμα της επιλογής. Η μοίρα μας δεν είναι τίποτε περισσότερο και τίποτε λιγότερο, από το άθροισμα των επιλογών μας. Επιλέγουμε κάθε μέρα και καλούμαστε να επιλέξουμε, από το πιο απλό μέχρι το πιο σύνθετο. Και έχουμε αγνοήσει ότι η θετική όψη της ζωής είναι και αυτή μια από τις επιλογές μας, που δυστυχώς όμως δεν επιλέγουμε.
Βλέπουμε τον διπλανό μας να είναι προβληματισμένος, διστακτικός, στάσιμος στην δράση και πιστεύουμε ότι αν εμείς είμαστε πιο αισιόδοξοι και πιο τολμηροί θα θεωρηθούμε εκτός πραγματικότητας. Βλέπουμε και ακούμε να υπάρχει παντού γύρω μας ανησυχία που τείνει στον πανικό. Αν εμείς λοιπόν αντισταθούμε, σε αυτή την στάση και τοποθετηθούμε, θετικά απέναντι στα γεγονότα, υπάρχει κίνδυνος να χαρακτηριστούμε ως επιπόλαιοι αιθεροβάμονες.
Ας το σταματήσουμε, όλο αυτό. Η ζωή δεν έχει απόλυτο χρώμα -άσπρο ή μαύρο- και σίγουρα δεν βασίζεται η εξελικτική μας πορεία ως ανθρώπινο είδος στην αναπαραγωγή των αρνητικών μοτίβων συμπεριφοράς. Θα είχαμε εξαλειφθεί ως είδος σε μια τέτοια περίπτωση.
Ας παρατηρήσουμε την ανησυχία μας
Να βασιστούμε σε έναν εσωτερικό, εποικοδομητικό, παραγωγικό διάλογο, με τον ίδιο μας τον εαυτό. Να παρατηρήσουμε από που ξεκινάει η ανησυχία μας.
Είναι βασισμένη σε αλήθεια ή στηρίζεται στην δύναμη της συνήθειας; Ακολουθώντας την συνήθεια και την μιμητική συμπεριφορά, ας καταγράψουμε πόσες φορές οδηγηθήκαμε σε άστοχα συμπεράσματα και δυσλειτουργικές για εμάς καταστάσεις; Μήπως είναι καιρός να αλλάξουμε αυτό το μοτίβο σκέψης, αφού έχουμε αποδείξεις πως δεν μας βοηθάει πουθενά;
Ψάχνουμε να απαντήσουμε σε ένα «γιατί» και δεν βλέπουμε ότι η απάντηση «στο πώς» ανοίγει νέες οπτικές, δημιουργώντας προοπτικές. Είναι σημαντικό να κατανοήσουμε ότι, εμείς έχουμε τα κλειδιά από το δωμάτιο που νιώθουμε πως έχουμε εγκλωβιστεί. Είναι καθαρά θέμα δικής μας επιλογής να κάνουμε χρήση των κλειδιών ή να περιμένουμε να δούμε τι θα κάνει ο μέσος όρος των γύρω μας, για να δραστηριοποιηθούμε και εμείς.
Τι να κάνω για να μην έχω άσκοπη ανησυχία;
Βρίσκουμε τις πεποιθήσεις που οι περισσότεροι έχουμε ως κληρονομιά από το οικογενειακό και το ευρύτερο περιβάλλον μας. Τις αναγνωρίζουμε, τις αποδεχόμαστε και τα καλά νέα είναι, πως με αυτή την πράξη μας, έχουμε βρει την λύση, για τα 2/3 του θέματος που μας απασχολεί.
Όλες μας οι σκέψεις, οδηγούν σε ένα ή και περισσότερα συναισθήματα. Ας καταγράψουμε τις σκέψεις αυτές. Είναι δικές μας ή μας τις έχουν κάνει δώρο και εμείς το δεχτήκαμε έτσι απλά;
Στη συνέχεια ας δούμε, ποια είναι αυτά τα συναισθήματα που νιώθουμε; Βάση αυτών των συναισθημάτων, χρωματίζουμε και δίνουμε εικόνα σε αυτό που ορίζουμε ως πραγματικότητα και ζωή.
Δώστε απαντήσεις στο «πως» θα βγούμε απο αυτή την όποια δύσκολη, περίεργη κατάσταση ζούμε και ας κάνουμε όλοι χρήση του μυαλού που διαθέτουμε. Να αντιλαμβανόμαστε και να απομονώνουμε το αρνητικό ερέθισμα και να καταγράφουμε τις σκέψεις που γεννάει. Έτσι βάζουμε τέλος στην αναζωπύρωση των όποιων αρνητικών πεποιθήσεων μας. Παρατηρούμε τα συναισθήματα και τις πράξεις μας και καταφέρνουμε να ξεχωρίσουμε τις σκέψεις σε ωφέλιμες και η παραγωγικές.
Προγραμματίσου θετικά για την κάθε μέρα σου και τότε θα δεις κάτι μοναδικό να συμβαίνει στην ζωή σου: θα γίνεις η καλύτερη εκδοχή του εαυτού σου και οι επιλογές σου θα σε ακολουθούν. Θα ζεις την δική σου ζωή με το χρώμα που εσυ θα έχεις επιλέξει.